Door Nathalie Van Renterghem
25 maart 2019, Huanchaco Peru

Improviseren, voetballen en surfen

Een van de boeken die ik meenam naar Peru is getiteld: “Impro: Dynamics of the unexpected – notes on impro and football”. Ik vind dit een geweldig boekje en raad het van harte aan aan elke improvisatieliefhebber. Ik genoot van de mooie vergelijkingen tussen improvisatietheater en de voetbalsport. Een nostalgisch traantje ontbrak niet, aangezien het me terugbracht naar tijden van eindeloos straat- en pleintjesvoetbalplezier, opgroeiend in een wijk vol leeftijdsgenoten waaronder het merendeel echte sjotters.
Feña Ortalli schrijft erg rake dingen over teamgeest, spelplezier en het nemen van risisco’s, zowel op scène als op het voetbalveld.

Twee jaar geleden kreeg ik de surfmicrobe te pakken. Ik denk eigenlijk dat dat veel eerder gebeurde, misschien zelfs in een vorig leven, maar in de zomer van 2017 kwam ik eindelijk toe aan die eerste lessen. Van bij de eerste golf die me meevoerde wist ik dat de surfsport mijn volgende improvisatieleermeester zou zijn, op een manier zoals dans dat altijd geweest is.

Er is een mooie gelijkenis tussen surfen en improvisatietheater. Niet helemaal dezelfde als met voetbal. Misschien is de voetbalmetafoor eerder een masculiene en de surfmetafoor, of wat ik erin zie, eerder een feminiene. Dit terzijde.

Elke golf is een nieuwe

Hier in Huanchaco ontmoette ik Natalie Small van Groundswell. Deze organisatie brengt meisjes en vrouwen op de surfplank, omdat op de meeste plaatsen surfen een typische mannenwereld is. Ouders laten hun jongens van kleins af aan de zee opgaan, hun dochters meestal niet.

Toen we in het kader van  Fluro Friday, met een groepje uit surfen gingen, werd vooraf de vraag gesteld wat de oceaan  brengt tijdens het surfen.
“In het moment zijn.”
“Mijn hoofd leegmaken.”
“De stress voelen verdwijnen.”
“Het gemaal in mijn hoofd doen verstillen”
“Surfen geeft me kracht, plezier en zelfvertrouwen.”

Dit lijkt heel erg op wat improvisatie mensen brengt.
Het zijn trouwens effecten die vele buiten – of sportieve activiteiten gemeen hebben, maar voor Natalie, is surfen bij uitstek een in-het-moment gebeuren. “Je kan bijzonder weinig controle uitvoeren op de omgeving. En ook al heb je een goed idee van hoe wild de zee is of wat het ritme van de golfclusters zijn, elke individuele golf brengt een andere sensatie waar je op moet afstemmen om ze te kunnen catchen.”

Dat is een mooi voorbeeld van wat Mary Overlie “luisteren naar het nieuws van een verschil” noemt, in haar Six Viewpoints concept voor dansers en acteurs. Het bestuderen van minieme verschillen in zaken die op het eerste zicht hetzelfde lijken, maakt onze waarneming scherper en zorgt voor een open houding voor andere of nieuwe mogelijkheden. Het scherpt ons artistiek en creatief vermogen aan.

De improvisatiecyclus op zee

Dit is  ons model, dat wij standaard gebruiken in de Living Impro programma’s (improvisatieprincipes in leven en werk).
Ik ervaarde deze cylcus nooit zo belichaamd als op de golven.

(Los) laten

Op het moment dat de golf achter je nadert en je je peddelkracht ten volle inzet, laat je alles los. No way dat je dan gaat nadenken over de nieuwe techniek die je die dag leerde. Er is alleen het gevoel van hoe het moment in je lijf zinkt.

Verbinden

Dan volgt het moment dat de golf je optilt en meevoert. Je ademt uit en creëert het nauwst mogelijke contact tussen je lichaam en de golf, doorheen je bord. Een soort van luisteren met je hele lijf.
En noteer dat deze verstilling gebeurt temidden van nog steeds hard peddelen, uitkijken voor eventueel aankomende andere surfers, en ook wel eens snot dat uit je neus vliegt…

Gaan

En dan GA je.
Gericht, precies, maar zonder haast.
Je popt op.
En geniet van en speelt met de golfrit. Of je valt :-).

Amy Schwartz van Unleash Surf: “Ik verzamel al mijn fysieke kracht en mentale moed om in één vlotte beweging een pop-up te maken. Eens ik rechtop sta en surf, focus ik me volledig op het luisteren naar en aanpassen aan de voortdurend veranderende aanwijzingen die de golf geeft. Surfvreugde is voor mij onlosmakelijk verbonden met de onvoorspelbaarheid van iedere golf.”

Als improvisatiespelers kunnen we elkaar ook zien als golven op scène. Elkaars bewegingen vertrouwen, ook als ze bizar, wild of sloom zijn. We kunnen meer ruimte laten voor de eigenheid van ieders spel, en speels recht veren op elk momentum dat het verhaal brengt. Een goede voorstelling voelt niet als een puzzel die met krachttoeren aan elkaar gelijmd wordt, maar als samen surfen op de verhaalgolven die vanzelf komen.

Save the waves

Mijn ervaring van een maand aan een stuk surfen was niet altijd zo romantisch als hier beschreven. Voor het eerst in mijn leven had ik het moeilijk om onmiddellijk een band met de zee te voelen. Het heeft wat tijd gekost deze keer.
Als beginnende surfer breng je veel tijd door in het ondiepe water, letterlijk met je ogen en neus op het wateroppervlak. Dat is een stevige reality check met wat je zo vaak in de media ziet passeren over oceaanvervuiling. Op slechte dagen, afhankelijk van stromingen en wind, kon ik het zien, ruiken en zelfs proeven.

Anders dan bij omgehakte bossen, blijft de vernieling van de oceanen verborgen onder de waterlijn. Dat maakt de zeebiotoop extra kwetsbaar. Mensen, organisaties en programma’s die hard en belangrijk werk doen om het onderwaterleven te beschermen van vervuiling en verstikking, verdienen tonnen aandacht. Bezoek zeker eens de website van Save the Waves. Onder andere via de surfsport sensibiliseren ze mensen voor “propere golven”.

Ook organisaties zoals Unleash Surf waarmee ik in Peru verbleef, dragen hieraan bij. Mensen letterlijk dichter bij de zee brengen, via welke weg ook,  is een belangrijke stepping stone om respect voor het oceaanleven te doen groeien.

En gezond zeewater wereldwijd kan zoveel meer mensen die geweldige blue mind bezorgen, een gezonde staat van ontspanning, verbinding en creativiteit.

 

 >> We geloven dat je je blue mind ook op het droge kan onderhouden. Schrijf je in voor onze lenteboost op 28 april!